Czytano: 38

Zgodnie z art. 2373 § 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie.

1. Rodzaje szkoleń BHP

Szkolenia wstępne to pierwsze szkolenia, które pracownik odbywa przed podjęciem pracy. Jego celem jest zapoznanie pracownika z podstawowymi zasadami BHP i zagrożeniami związanymi z pracą na danym stanowisku. Składają się na nie:

  • Instruktaż ogólny: Dotyczy ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, regulaminu pracy (jeśli jest w firmie), zasad udzielania pierwszej pomocy, a także ogólnych wymagań dotyczących środowiska pracy. Odbywa się przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy.

  • Instruktaż stanowiskowy: Skupia się na specyficznych zagrożeniach związanych z konkretnym stanowiskiem pracy, jak np. obsługa maszyn, rodzaj używanych narzędzi, stosowanie środków ochrony osobistej czy procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych. Odbywa się na danym stanowisku pracy pod okiem osoby przeszkolonej, np. przełożonego lub specjalisty BHP.

Szkolenia okresowe są organizowane cyklicznie w trakcie trwania zatrudnienia, w celu przypomnienia pracownikom zasad BHP i zapoznania ich z nowinkami technologicznymi, zmieniającymi się regulacjami prawnymi oraz nowymi zagrożeniami. Ich celem jest uaktualnienie wiedzy oraz przypomnienie i wzmocnienie umiejętności niezbędnych do bezpiecznego wykonywania pracy. Częstotliwość szkoleń okresowych zależy od rodzaju pracy i zagrożeń:

  • W przypadku stanowisk, gdzie występuje wysokie ryzyko wypadku lub chorób zawodowych, szkolenie okresowe odbywa się częściej.

  • W przypadku prac biurowych (niższe ryzyko) takie szkolenia mogą być rzadziej organizowane, ale nadal muszą odbywać się regularnie, przynajmniej raz na kilka lat.

2. Wymogi dotyczące przeprowadzenia szkoleń BHP

Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek zapewnienia szkoleń BHP przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Należy to zrobić w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Zajęcia muszą być prowadzone zgodnie z określonymi w rozporządzeniu zasadami:

  • Treść programu szkolenia musi być zgodna z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa na poszczególnych stanowiskach pracy, uwzględniając charakter pracy oraz stopień ryzyka.

  • Szkolenie musi być udokumentowane, a pracownicy powinni potwierdzić odbycie szkolenia na piśmie. Przykładem może być karta szkolenia wstępnego, która jest częścią akt osobowych pracownika.

  • Instruktorzy szkoleń muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje (np. wykształcenie w zakresie BHP i doświadczenie w prowadzeniu szkoleń).

3. Kiedy szkolenie wstępne nie jest wymagane?

Zgodnie z przepisami, szkolenie wstępne nie jest konieczne, gdy pracownik podejmuje pracę na tym samym stanowisku, na którym już wcześniej pracował u tego samego pracodawcy. Warunkiem jest, że nie minęło zbyt dużo czasu od ostatniego zatrudnienia, a stanowisko pracy nie uległo istotnym zmianom, które mogłyby wpłynąć na ryzyko wystąpienia zagrożeń (np. zmiany technologiczne, wprowadzenie nowych maszyn).

4. Kiedy szkolenie okresowe nie jest wymagane?

Zgodnie z przepisami, szkolenie okresowe może być niewymagane w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, jeśli:

  • Pracodawca prowadzi działalność, która mieści się w trzeciej kategorii ryzyka (niskie ryzyko wypadku lub choroby zawodowej).

  • Z oceny ryzyka zawodowego nie wynika konieczność przeprowadzania takiego szkolenia. Jeśli jednak na stanowisku biurowym występują dodatkowe zagrożenia, np. długotrwała praca przy komputerze, narażenie na hałas, stres czy inne czynniki szkodliwe dla zdrowia, pracodawca może zdecydować o przeprowadzeniu szkolenia okresowego.

W przypadku firm, których działalność jest sklasyfikowana w wyższej kategorii ryzyka (wyższe ryzyko wypadków lub chorób zawodowych), pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia szkolenia okresowego nie później niż 6 miesięcy od ustalenia wyższej kategorii ryzyka.

5. Obowiązki pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek zapewnienia swoim pracownikom szkoleń BHP oraz przestrzegania wszystkich przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z art. 237^3 § 21 Kodeksu pracy, pracodawca również musi odbywać szkolenie BHP, aby utrzymać aktualną wiedzę w zakresie przepisów dotyczących BHP i wypełniania swoich obowiązków.

Pracodawca jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów BHP, co obejmuje:

  • Organizowanie szkoleń BHP,

  • Przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego,

  • Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, w tym odpowiednich środków ochrony osobistej i procedur awaryjnych,

  • Przechowywanie dokumentacji związanej ze szkoleniami BHP.

6. Szkolenie osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych

Osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowy o dzieło czy zlecenia, także mogą być zobowiązane do odbycia szkoleń BHP. Decyzję w tej sprawie podejmuje pracodawca na podstawie charakteru wykonywanej pracy i ryzyka związanego z tymi zadaniami. Przepisy mówią, że jeśli praca wymaga znajomości zasad BHP (np. w przypadku pracy z niebezpiecznymi maszynami czy substancjami chemicznymi), to pracodawca może zażądać od osoby zatrudnionej na umowę cywilnoprawną odbycia szkolenia BHP.

Z kolei osoby prowadzące własną działalność gospodarczą w miejscu pracy pracodawcy również mogą być zobowiązane do przeszkolenia, jeśli wykonywana praca wiąże się z zagrożeniami.

7. Obowiązki pracowników

Pracownicy mają obowiązek uczestniczenia w szkoleniach BHP oraz stosowania się do wszystkich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy, pracownik jest zobowiązany:

  • Brać udział w szkoleniach i instruktażach BHP,

  • Wykonywać pracę zgodnie z zasadami BHP,

  • Zgłaszać przełożonemu wszelkie zagrożenia związane z warunkami pracy,

  • Używać wymaganych środków ochrony osobistej i zachowywać ostrożność w trakcie pracy.

8. Dokumentowanie szkoleń BHP

Po odbyciu szkolenia wstępnego, pracownik powinien potwierdzić jego odbycie na piśmie. Dokumentem, który to potwierdza, jest karta szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika. Karta zawiera informacje o przebiegu szkolenia, jego wynikach oraz podpisy osoby przeprowadzającej instruktaż oraz pracownika.

Podsumowując, przepisy BHP nakładają na pracodawcę odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia pracowników i dbanie o ich bezpieczeństwo, a także wymagają od pracowników przestrzegania zasad BHP i aktywnego uczestnictwa w szkoleniach.